Algemeen
Wespen of plooivleugeligen behoren tot de familie der Vespidae en zijn onderdeel van de orde der vliesvleugeligen (Hymenoptera). Ze zijn een zeer ontwikkelde familie van insecten met een kastensysteem (staat of nest), waar de werksters (de steriele vrouwtjes) het wespennest bouwen, de larven voeden en voedsel vergaren onder “leiding” van de koningin. In ons land komen zowel de “gewone wesp” alswel de “duitse wesp” voor(zie de verschillen op de tekening).
Volwassen wespen hebben een smalle taille, die het achterlijf een grote mobiliteit verschaft, geknikte antennes, monddelen met zeer sterke kaken en doorzichtige voor- en achtervleugels, die met elkaar verbonden zijn door piepkleine haakjes. In rust zijn deze vleugels d.m.v. een lengteplooi opgevouwen boven het achterlijf. Zeer kenmerkend is de helgeel-zwarte kleurbandering. De eitjes die door de koningin worden gelegd komen binnen 3-5 dagen uit. Na 3-4 weken is de larve volwassen. Een gemiddeld wespennest kan 25.000 tot 30.000 wespen voortbrengen in één seizoen.
De onvruchtbare vrouwtjes (werksters) zijn in het bezit van een stevig verdedigingswapen (angel), die bij bedreiging gebruikt zal worden. Onder normale omstandigheden zal de mens niet gestoken worden.
Levensduur van volwassen werkster is 5 tot 7 weken.
Wespen kunnen erg nuttig zijn zo vangen zij allerlei insecten zoals kamervliegen en steekmuggen ( een populatie van 400 wespen kan wel zo`n 3000 prooidieren per dag vangen). De werksters zijn 10—15 mm lang en de koninginnen zijn daarentegen 20 mm lang.
Leefwijze
Wespen maken hun wespennest veelal in de grond, maar worden een plaag wanneer zij nestelen in dakranden, aanbouwen en spouwmuren. Wespen kunnen ook een plaag vormen als zij op zoek gaan naar voedsel bij vuilcontainers, rond productieruimtes van snoep en fruitverwerkende fabrieken en banketbakkers. Werksters hebben suiker nodig als energiebron, dat ze uit nectar of van vers of verwerkt fruit halen – vandaar de aantrekkingskracht die limonade, bier, jam- en fruit op hen hebben.
Iedere kolonie wordt begonnen in het voorjaar door een enkel individu, een vruchtbaar vrouwtje, de koningin. Ze heeft in het najaar daarvoor gepaard en komt uit haar winterschuilplaats tevoorschijn om een geschikte plek te zoeken om haar nest te maken. Dit vindt meestal plaats in april, afhankelijk van het weer. De koningin schraapt stukjes hout af van paaltjes, dode bomen e.d. en kauwt erop om er wespenpapier van te maken. De houtdeeltjes worden bij elkaar gehouden door plakkend speeksel en vormen na droging een dunne maar zeer sterke laag papier.
Het vrouwtje begint haar wespennest te maken met een paar zeshoekige cellen die bevestigd zijn aan het einde van een kleine steel, dat vastzit aan een plafond of hoge richel. Hier overheen komt een parapluachtige bedekking. De koningin legt haar eitjes, één per cel. De levenscyclus van ei tot volwassenheid duurt 3 tot 4 weken.Deze volgende generatie omvat steriele werksters die het werk zoals het bouwen van het nest en verzamelen van voedsel overnemen. Nieuwe cellen worden gevormd in een horizontale laag (“raat”). Indien dit een bepaalde afmeting heeft bereikt, wordt een nieuwe laag gebouwd, die aan de vorige laag hangt met kleine pilaren. Zes of zeven raten kunnen zo gevormd worden die bedekt worden met een soort papieren enveloppe.
De vorm van wespennesten verschilt en elke cel kan twee of drie keer gebruikt worden. Aan het eind van de zomer komen de laatste eitjes uit, dit zijn echter geen werksters, maar mannetjes en koninginnen. De hoeveelheid koninginnen en mannetjes is afhankelijk van de grote van het nest. Dit zijn de laatste ontwikkelingen van een wespennest. Na de bevruchting van de koningin en voor het intreden van de winter periode gaan de nieuwe koninginnen op zoek naar geschikte schuilplaatsen waar ze zullen overwinteren. Na overwintering begint deze cyclus opnieuw.
Alle werksters, mannetjes en de ‘oude’ koningin gaan dood en het wespennest blijft leeg achter. Dit nest zal nooit opnieuw gebruikt worden het volgende voorjaar.
Schade
Grote aantallen wespen kunnen hinderlijk zijn.
Wespen kunnen verraderlijk steken.
Wespengif bestaat uit histamine en apitoxine en kan gevaarlijk zijn voor mensen die hier allergisch voor zijn.
Een ander gevaar is dat wanneer iemand gestoken wordt in mond of keel door het drinken uit een flesje of blikje. Hierdoor kan zo’n zwelling ontstaat dat de luchtwegen worden afgesloten.
Wering
Plaats horren voor ramen en deuren.
Plaats horren voor ramen en deuren.
Houd afvalcontainers gesloten.
Plaats vallen voor wespen op ruime afstand van een terras.
Houd kinderen met snoepgoed uit de buurt van wespennesten.
Zorg dat gemorst drinken en zoetigheid direct opgeruimd wordt.
Bestrijding
Probeer nooit de uitvliegopening(en) van een wespennest dicht te maken. De wespen zullen net zolang zoeken of knagen tot ze een andere uitgang hebben gevonden. Op die manier kunnen ze in grote aantallen ook binnen een gebouw of woning terechtkomen.
Door het gevaar die het bestrijden van een wespennest met zich meebrengt is het verstandig deze bestrijding door een gekwalifiseerd bedrijf te laten verrichten.